Super Boethium de Trinitate, Q.5, A.4, Responsio.
本節問題:「神體科學(divina scientia)是否專責研究沒有物質與變動的存在者?」
反對意見:神體科學似乎不是關於與變動和物質分離的事物(res seperata a motu et materia)。
壹、導言(¶1)
貳、正文(¶1-9)
阿奎那從類相具有兩類性,而神學類相為其中一類,因此分成兩種神學與神學對象的非物質&非變易性。
科學考慮類相(genus)及其原理,類相可以有獨立本性&作為其他存在者之原理;神體科學因此分為兩種:
一、前提(¶1-4)
神體科學的類相是同時具備自在實性(in
se ipsa natura completa)且是其他存在者之原理(principia
aliorum):
(一)內容(¶1)
各門科學考慮其主體類相(subiectum
genus)&類相原理(principia
illius generis),而類相有兩類,神學之類相為:
1. =具備自在實性(in se ipsa natura completa)且是其他存在者之原理(principia aliorum)
(1).
內容
這種類相開出兩種科學:
甲、研究此類相自身的科學;
乙、研究以此類相為原理的對象的科學。
(2).
例證
e.g.
1 天體(caelestior corpus)之於低階之物(inferior
corpus)
自然科學(naturalis
scientia)中有一門科學研究與低階之物不同的天體科學,也有專研以天體為原理的低階之物的科學;
e.g.
2 元素(elementum)之於組合體(corpus
mixtum)
有專門研究元素的科學,也有研究以元素為原理的組合體的科學。
(1).
內容
(沒有獨立的科學。)
(2).
例證
e.g.
1 一之於數;
e.g.
2 點之於線;
e.g. 3 物理實體的形式之於質料;
▲(二)證明(¶2-4)
1. 是他者的原理(¶2-3)
(1). 內容(¶2)
神學類相
① 不但是其他類相的原理;
② 還是所有類相的原理(公有原理〔communia
principia〕),
∴是所有存在者的原理。
(2). 說明
甲、前提(¶2)
阿奎那引用阿味森納(Avicenna)的《正蒙》(Sufficientia)的權威依據,指出公有原理應從兩方面說:
(甲)從賦謂(predicatio)而言
(乙)從因果(causalitas)而言
乙、發展(¶3)
所有存在者的公有原理因此可以從此兩方面說:
(甲)從賦謂(predicatio)而言
(乙)從因果(causalitas)而言
2. 具備自在實性(¶4)
(1). 內容:最大存在者(maxime
ens)
(2). 引申
甲、純現實(maxime
actu)
乙、非物質&無變易(absque materia et motu)
正因是最大現實沒有任何潛能在內,它(們)是沒有物質在內的,因為物質在潛能中;也沒有變易在內,因為變易是存在於潛能中的現實。而這樣一類的東西是神體的,如果有神體存在在任何一處的話,在其性體而言他以最大程度存在為非物質的&無變易性的,正如《形上學》第六卷所言[10]。
二、內容(¶5-9)
誠如上述,神學類相既有完整性體,又是他者的原理,故枝開兩門科學(¶5):
項目
|
形上學(Metaphysica)¶7
|
神學(Theologia)¶7
|
別稱
|
哲學神學(Philosophica
Theologia)¶9
|
聖經神學(Theologia Scarae Scripturae)¶9
|
共有對象
|
兩者都是研究在存在上與物質&變易分離的存在者(們)¶8
(Utraque autem est de his quae sunt separata a materia
et motu secundum esse…)
|
|
特殊對象
|
¶5
=存在之為存在
|
¶6
=上帝本體
|
對象說明
|
¶5
1)≠直接探究本體
∵可理解性最高,為人的理智太強,猶如太陽之於肉眼,直視必毀;
2)=作為原理探究
a)
既然作為一切存在者的原理探究,故探討對一切存在者共通的因素,其主題因此是存在之為存在(ens in quantum est ens)。
|
¶6
在這裡我們只考慮神體的性體本身,不從他作為其他存在者的原理來考慮。
《哥林多前書》:「同樣,只有上帝的靈才知道上帝一切的事。我們沒有領受這世界的靈,而是領受上帝所差來的聖靈,為要使我們能夠知道上帝所給我們的一切恩賜。」(貳:十一)
|
研究進路
|
效果揭露原因(通過受造存在者)¶6
|
本體自我揭露(通過《聖經》)¶6
|
兩種分離
|
可以從物質&變易的事物中研究,因為神學類相可以存在於物質&變易中,但是其性體獨立於在其之外存在。
|
e.g. 上帝&天神
完全不存在於物質&變易之中。
|
[1] “Dicendum quod ad evidentiam huius
quaestionis scire oportet quae scientia divina scientia dici debeat.”
[2] “Quaedam autem sunt principia, quae non sunt naturae
completae in se ipsis, sed solum sunt principia naturaum….”
[4] “uno modo per praedicationem, sicut
hoc quod dico: forma est commune ad omnes formas, quia de qualibet praeducatur…”
[5] “…alio modo per causalitatem, sicut dicimus solem unum
numero esse principium ad omnia generabilia.”
[6] “…non solum secundum primum modum, quod appellat
philosophus in XI metaphysicae omnia entia habere eadem principia secundum analogiam…”
[7] “…sed etiam secundum modum secundum, ut sint quaedam res
eadem numero exsistentes omnium rerum principia, prout scilicet principia
accidentium reducuntur in principia substantiae et principia substantiarum
corruptibilium reducuntur in substantias incorruptibiles, et sic quodam gradu
et ordine in quaedam principia omnia entia reducuntur.”
[8] “Et quia id, quod est principium
essendi omnibus, oportet esse maxime ens, ut dicitur in II metaphysicae, ideo
huiusmodi principia oportet esse completissima…”
[9] “…et propter hoc oportet ea esse
maxime actu, ut nihil vel minimum habeant de potentia, quia actus est prior et
potior potentia, ut dicitur in IX metaphysicae.”
[10] “Et propter hoc oportet ea esse
absque materia, quae est in potentia, et absque motu, qui est actus exsistentis
in potentia. Et huiusmodi sunt res divinae; quia si divinum alicubi exsistit,
in tali natura, immateriali scilicet et immobili, maxime exsistit, ut dicitur
in VI metaphysicae.”
沒有留言:
張貼留言